21 Temmuz 2020
Elma Tipi Vücut Yapısı Demansa Yakalanma Nedeni Olabilir
İngiltere’de 50 yaş üzerindeki kadınlar arasında yapılan bir araştırmada elma tipi vücut yapısına sahip 6500’den fazla kadının demansa yakalanma olasılığının %40 daha fazla olduğu belirtiliyor. Dr. Murat Berksoy özellikle kadınlar arasında daha yaygın olarak görülen
“Abdominal Obezite” konusunda uyarıyor:
“Yaşlanma sürecinde demansa yakalanma riskini elimine etmek için abdominal bölge ve bel bölgenizde biriken yağlardan dolayı elma tipi vücuda sahip kadınlar olarak yaşam tarzı seçimleriniz ve beslenmenize dikkat etmelisiniz”
İlerleyen yaş ile birlikte kadınlarda metabolik olarak kalori yakma yeteneği yavaşlıyor, kilo yönetimi de menopozla birlikte hormonal değişimler nedeniyle giderek zorlaşıyor. Bu dönemde işlenmiş gıdalardan uzak durmak, sebze ağırlıklı beslenmek, düzenli egzersiz yapmak gibi önleyici yaşam tarzı değişiklikleri ile kilo yönetimi konusunda başarı sağlayabilirsiniz. Üreme Sağlığı ve İmmunolojisi Uzmanı Dr. Murat Berksoy beslenme ve yaşam tarzı seçimlerinin yaşam sürecinde obezite ile olan ilişkisinin, ileri yaşlarda beyinle ilgili sorunlarda da etkili olduğunu belirtiyor.
Sadece kilo alıp vermek değil, vücut kitle indeksi (BMI) ve bel çevresi ölçüsünün düzenli olarak ölçülmesi gerektiğini vurgulayan Dr. Murat Berksoy, metabolik hastalıklarla ilgili ancak bu şekilde farkındalık sağlayabileceğimizi ekliyor. Elma tipi vücut yapısına sahip kadınların özellikle menopoz öncesi ve menopoz döneminde kilo alma eğiliminde olduklarını belirten Dr. Berksoy, sağlıklı bir yaşlanma süreci için kilo yönetimine önem verilmesini öneriyor.
Obezite ve Demans İlişkisi
International Journal of Epidomology’de yayınlanan 6582 kadın üzerinde yapılan araştırmada BMI değeri 30’dan daha yüksek olan obezite sınırında bulunan kadınların demansa yakalanma olasılığının, BMI değeri 18-25 aralığında olan normal kiloda kabul edilen kadınlardan daha yüksek olduğu açıklanıyor. BMI ile birlikte bel çevresi ölçüsünün de önemini vurgulayan araştırmada hem kadın hem de erkeklerin riskli grupta olduğu belirtiliyor.
Yapılan araştırmanın sonuçlarını değerlendiren Dr. Murat Berksoy, sorunun temelinde hücresel iletişimi sağlayan proteinlerin, yani sitokinlerin ve yağ hücrelerinden türeyen hormonların olduğunu vurguluyor. Bu şekilde vücutta bulunan fazla yağın, kan damarlarının beyne oksijen taşımasında sorunlar ortaya çıkartabiliyor. Maalesef demansa kadar ilerleyen bir durum yaşanıyor.
Demans hastalığı 21. yüzyılda en çok rastlanan sağlık sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Yaşam kalitesini düşüren ve bakıma muhtaç hale getiren demans için farkındalık ve erken teşhis çok önemli. Toplumlarda yükselen obezite oranı, sağlıksız yaşam tarzı seçimleri ve çevresel faktörlerle bir araya geldiğinde tehlike çok daha erken yaşlarda ortaya çıkabiliyor. Risk faktörlerini erken yaşta belirleyerek, sağlıklı yaşam için adımlar attığımızda demans gibi birçok hastalığı da önleyebileceğimizi belirten Dr. Murat Berksoy, bütüncül sağlık ve koruyucu hekimlik ile bu sorunları toplumsal anlamda azaltabileceğimizi belirtiyor.
20 Temmuz 2020
"Geceleri mide ağrısı ile uyanıyordum artık çok rahatım"
Uzun yıllardır gastroozofagial reflü hastası olan 60 yaşındaki Sebahat Erdoğan hastalığı nedeniyle sürekli midesinde yanma ve hazımsızlık yaşamaya başladı. Son 10 yılda ise yanmalar kendi deyimiyle dayanılmaz hale geldi, sürekli kullandığı ilaçlardan artık fayda görmüyordu.. Bunun üzerine artık ameliyat olması gereken Erdoğan, Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Pata tarafından uygulanan endoskopik fundiplikasyon denilen ve ağızdan girilerek herhangi bir kesiye yol açmayan tedavi yöntemi ile sağlığına kavuştu. Babasını da genç yaşta mide kanserinden kaybeden Erdoğan, "Son 10 yıldır çekilmez bir hale gelmişti. Gece yataktan ağrı ile uyanıyordum. Ilaçlar yeterli olmuyordu.Şu anda çok rahatım" dedi.
20 YILDIR REFLÜ HASTASI
Hastasının 20 yıldır reflüsü olduğunu belirten Gastrointestinal Endoskopi Derneğive Yeditepe Üniversitesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Cengiz Pata, "Sürekli ağzına acı su gelmesi, göğüste yanması gibi şikayetleri olan bir hasta. 20 yıldır hastalığı için ilaç kullanıyordu. Reflü hastalığındaki sıkıntı yemek borusu ile midenin birleştiği yerdeki kapakçığın gevşekliğidir. Uzun süre ilaç kullanmak zorunda kalan veya ilaç tedavisine cecapsız bazı hastalarda standartcerrahi ile yapılan fundiplikasyon operasyonu tercih edilir. Eğer açıklık çok geniş değilse endoskopik fudiplikasyon uygun alternatiftir vehastamızı bu yöntemle tedavi ettik. Endoskopik fundiplikasyon yöntemi endoskopi ile ağızdan girilerek hiçbir kesi olmadan,yemek borusunun alt ucunda kiaçık alanın, kabaca tabir edersek zımbalar atılarak kapatılmasıdır. Ocak ayından beri yaklaşık 12 hastamızı ameliyat ettik ve 11'i reflü ilaçlarından kurtardık. Umuyoruz ki reflü hastalığının sürekli ilaç ile tedavisi yakın zamanda tarih olacaktır."
"HER HASTAYA UYGULANMIYOR"
Tedavi yönteminin ülkemizde yeni uygulanmaya başladığını belirten Prof. Dr. Pata, "Ülkemizde ilk olarak hastanemizde uygulamaya başladık. Burada önemli olan üç cm üzeri açıklığı yani mide fıtığı olan hastalarda uygulaması şimdilik doğru olmaz. Günümüz şartlarında ufak açıklıklarda tercih ediyoruz bu yöntemi. Dolayısıyla doğru hastayı seçmek önemli" dedi.
Her hastanın reflü tedavisi için bu yönteme başvurmasının doğru olmadığını belirten Prof. Dr. Pata, "Reflü hastalığı farklı seyredebilen bir hastalıktır. Bazı hastalarda 2-3 ay ilaç kullandıktan sonra senelerce şikayet olmuyor. Bu hasta grubu için aralıklı ilaç kullanımı uygun olacaktır. Bazı hasta gruplarında ise ilacı kesmek mümkün olmuyor veya ilaçlara yanıt alamıyorsunuz. Bu hastalarda endoskopik fundiplikasyon yöntemi düşünülmelidir" dedi.
HER 5 KİŞİDEN 1'İNDE VAR
Gastro ozofagial reflü hastalığının toplumda çok yüksek oranda görüldüğünü belirten Prof. Dr. Pata, sözlerine şöyle devam etti: "Görülme sıklığı yüzde 20 neredeyse. Sokaktaki her 5 kişiden 1'inde reflü semptomları var ve bu oran yükseliyor. Bunu etkileyen faktörler ise fazla kilolar, yeme alışkanlığı, hareketzislik gibi etkiler. Türkiye Avrupa'nın en obez ülkesi durumunda şu anda. Tencere yemeklerinden de gittikçe daha çok vazgeçiyoruz. Bunlar elbette reflüyü tetikliyor."
Çok genç yaşlarda babasını mide kanserinden kaybettiğini ve kendisinde de 30'lu yaşlarında reflü başladığını belirten Erdoğan, "Yaklaşık 20 yıldır hergün mide ilacı alıyordum,son 10 yılda mide ağrılarım çekilmez hale geldi. Çok acı çekiyordum. Cengiz Bey bu yöntemin olduğunu söyledi. 8 ay düşündükten sonra yaptırdım ve çok mutluyum. Hiçbir şikayetim yok. Sürekli yanma, ağzıma acı su gelmesi, öksürük gibi şikayetlerim vardı. Gece ağrı ile uyanıyordum yataktan. Çok sıkıntılıydı. Ama artık çok rahatım, dört aydır ilaç almıyorum, yeniden hayattan zevk almaya başladım" dedi.
16 Temmuz 2020
Erken yumurtalık yaşlanması kronik hastalık habercisi
1995 yılından bu yana süren bir araştırma, yumurtalık yaşlanmasının kadınlarda kalp, diyabet gibi kronik hastalıklara yakalanma riskini artırdığını ortaya çıkardı.
Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Betül Kalay, Danimarka’nın Aarhus Üniversitesi’nde yapılan ve temmuz ayı başında gerçekleşen Avrupa İnsan Üreme ve Embriyoloji Derneği (ESHRE) kongresine sunulan araştırmanın detayları hakkında şu bilgileri verdi:
20 BİN GENÇ KADIN TAKİP EDİLDİ
“Danimarka’da 1995-2014 yılları arasında ilk tüp bebek denemelerinde tedaviye kötü yanıt veren ve az sayıda yumurta elde edilen 20 bin genç kadının takibinin değerlendirmesine dayanan bilimsel çalışma, bu kadınların sonrasında da yaşla ilgili hastalıklar açısından artmış risk taşıdığını gösterdi.
Çalışma grubu 1995-2014 yılları arasında 37 yaş altı olup, ilk tüp bebek denemelerini yapan kadınlardı. Bu kadınlar 2 bölüme ayrıldılar. 5 ya da daha az yumurta toplanan grup “erken yumurtalık yaşlanması”, 8 ve üstünde yumurta toplanan grup “normal” olarak değerlendirildi. İlk grupta bin 234 kadın, ikinci grupta 18 bin 614 kadın mevcuttu.
Takip eden 6 yıl boyunca her iki grup için kalp damar hastalıkları, tip 2 diyabet, kanser ve diğer ölüm sebeplerinin insidansı açısından analiz yapıldı.
RİSK YÜZDE 26 ARTTI
Erken yumurtalık yaşlanması olan grupta, diğer gruba göre tüm kronik hastalıklar açısından risk yüzde 26 arttı. İstatistiki açıdan en önemli risk artışı yüzde 39 ile kalp damar hastalıklarında gözlendi. Kanser riski açısından anlamlı bir farka rastlanmadı.
Bu araştırma erken yumurtalık yaşlanması gösteren genç kadınların, ilerleyen yıllarda kronik hastalıklara yakalanma açısından yüksek risk taşıdığını göstermektedir.
YAŞAM TARZINIZI DEĞİŞTİRİN
Yani düşük yumurtalık rezervi, sonraki süreçteki sağlık problemleri açısından anlamlı bir belirteç olabilir. Bu olgular için alınacak önlemler ve yaşam tarzı değişiklikleri risklerin azaltılması açısından faydalı olabilir.”
15 Temmuz 2020
ÇOCUKLARDA YAZ HASTALIKLARI VE KAZALARA DİKKAT
Anne babalar son dönemlerde kendilerini ve çocuklarını Covid-19’dan korumak için pek çok önlem alıyor. Ancak bu mevsimde çocukları bekleyen tehlikeler arasında sadece koronavirüs değil, yaz hastalıkları ve kazalar da bulunuyor. Yazın güneşli günlerinde, yeşil alanlarda ya da denizde geçirilen vakitler her ne kadar eğlenceli olsa da, dikkat edilmediği takdirde pek çok olumsuz durumu beraberinde getirebiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Doç. Dr. Ercan Tutak, çocuklarda görülen yaz hastalıkları ve bu dönemde sık yaşanan kazalar hakkında bilgi verdi.
Ağızda kuruluk ve halsizlik güneş çarpmasını işaret ediyor
Tatilde çocuklar vakitlerinin önemli bir kısmını dışarıda geçirmektedir. Kimi zaman park kimi zaman da deniz kenarında ya da havuzda geçirilen bu sürenin ne kadar ve hangi saat aralığında olduğuna dikkat edilmelidir. Güneşin tam tepede olduğu ve yeryüzüne ışınların dik olarak geldiği öğle saatleri, güneş çarpması için en riskli zaman dilimidir. Özellikle bu saatlerde oyuna dalıp uzun süre güneşte kalınması sıvı kaybına neden olabilir. Güneş çarpmasından şüpheleniliyorsa bu belirtilere dikkat edilmelidir:
- Ağızda kuruluk
- Halsizlik, bitkinlik, yorgunluk
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- İleri evrelerde bayılma, şuur kaybı
Güneş çarpması varsa sıvı tüketimi artırılmalı
Riskin en fazla olduğu öğle saatlerinde evde kalmak ya da gölgede zaman geçirmek güneş çarpmasına karşı alınabilecek en önemli önlemlerdir. Ancak belirtileri gösteren çocuklar varsa hemen serin bir yerde istirahat etmesi sağlanmalıdır. Çocuklar, az az ve sık sık beslenmelidir. Sıvı tüketimi artırılmalı ve baş ağrısını ifade edebilen çocuklara parasetamol içerikli ağrı kesiciler verilmelidir. Ayrıca ılık suyla duş almak da faydalı olacaktır.
Hijyenik olmayan gıdalar sindirim sistemini bozabilir
Yaz aylarında su tüketiminin fazla olması nedeniyle midenin asit içeriği biraz seyrelir. Ağızdan iyi yıkanmamış yiyeceklerle alınan mikroplar da kolaylıkla bağırsaklara geçer. Bu durum bağırsaklarda çok sayıda mikrop oluşmasına neden olur ve bağırsak hareketlerini artırarak ishal ya da kusmaya yol açar. Alınan mikrobun türüne göre bazen kanlı ishal ve ateş de olabilir. Bu durumda vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır. Hafif ishal tabloları evde tedavi edilebilir.
İshale şeker, tuz ve karbonat karışımı iyi geliyor
Her türlü ishalde kaybedilen sıvı miktarı mutlaka yerine konulmalıdır. Bu süreçte bol su tüketimine dikkat edilmelidir. Bunun dışında şeker, tuz, karbonat ve su karışımı da doktora danışılarak hazırlanabilir. Kan içermeyen ishalin tedavisinde ağızdan azar azar, sık su alımı önemlidir. Kusma durumunda kaybedilen sıvı yerine damardan konulmaktadır. Bu nedenle doktora başvurulmalıdır. İshal durumunda ayrıca meyve suyu ve asitli içeceklerden uzak durulmalıdır.
Piknik alanlarında kene riski yüksek
Yaz aylarında kene tehlikesine karşı önlem alınması çok önemlidir. Özellikle piknik alanlarında geçirilen bir hafta sonunun ardından cilde siyah bir noktanın yapıştığı görülüyorsa mutlaka doktora gidilmelidir. Cilde baş kısmını gömen kene buradan emdiği kanla beslenerek giderek büyür. Kene ısırmasında en korkulan hastalık “Kırım Kongo Kanamalı” ateş hastalığıdır. Ancak her kene bu mikrobu taşımaz. Türkiye’de özellikle iç Anadolu ve Karadeniz’in iç kısımları Tokat yöresi hastalık taşıyan kenelerin yaşadıkları bölgelerdir.
Kenenin çıkarılması için sağlık merkezine gidilmeli
Kene vücutta görüldüğünde bir sağlık merkezine başvurulmalıdır. Bu konuda tecrübeli bir uzman tarafından kenenin çıkarılması önemlidir. Ayrıca kan sayımı yapılarak; ateş, ishal, halsizlik gibi herhangi bir belirti varsa değerlendirilmelidir. Akrep, yılan sokması artık pek sık karşılaşılan durumlar olmasa da, zehirli olup olmadığının ayırt edilmesi açısından doktora gidilmelidir.
Kıyafetlere leylak yağı içeren solüsyonlar sürün
Karınca, pire, tahtakurusu, sivrisinek sokma ve ısırmalarında ise önceden önlem alınmalıdır. Özellikle bu tür haşeratın bol olduğu bir yere gidilecekse kovucu olarak leylak yağı eczanelerden temin edilebilir. Bu yağ mümkünse dışarı çıkılmadan önce çocukların elbiselerine sürülmelidir. Alınan tedbire rağmen ısırılma gerçekleştiyse antihistaminik adı verilen kaşıntı önleyici bir şurup ve lokal sürülecek bir kaşıntı giderici merhem çocuğu rahatlatacaktır.
Çarpmalara buzla müdahale edilmeli
Çocukların en sık düşme ve çarpmaya maruz kaldıkları ikinci dönem, emekleme ve özelikle de yeni yürümeye başladıkları süreçtir. Ev ortamı yeni yeni emekleyen ve yürümeye başlayan çocuğa göre ayarlanmalı, alçakta yer alan elektrik prizleri çocuk kilitleri ile kapatılmalı, etrafta yer alan sivri- kesici eşyalar ortadan kaldırılmalıdır. Ufak tefek çarpmalar sonucunda oluşan morluklar için buz uygulaması cilt altı kanamanın toplanmasını ve yayılmamasını sağlar, ağrıyı alır. Kanamalı bir yara varsa üzerine bir tampon koyup doktora başvurmalıdır.
Havuz yerine deniz tercih edin
Çocukların havuza girmesi özellikle son dönemlerde koronavirüs tehlikesi nedeniyle önerilmeyebilmektedir. Buna karşın temizliğinden emin olunan denizler tercih edilebilir.
Ancak suya girilen saatlere ve denizde geçirilen süreye dikkat edilmelidir. Güneş ışınlarının dik geldiği vakitlerde denize gidilmemeli, dışarı çıkılmadan en az 15 dakika önce önce çocuklar için uygun olun güneş koruyucular cilde sürülmeli ve denize her girip çıkıldığında yenilenmelidir. Ayrıca şapka ve gözlük gibi fiziksel koruyuculardan da destek alınmalıdır.
Tatile çıkmadan bir ilkyardım çantası hazırlayın
Tatilde hem çocuğunuzun keyfinin kaçmaması hem de oluşabilecek her türlü kaza ya da hastalığa karşı önceden önlem alınmasında fayda vardır. Bunun için tatile özel bir ilkyardım çantası hazırlanabilir. Bu çantada özellikle şunlar olmalıdır:
Güneş yanıklarından korumak için yüksek koruyucu faktör içeren bir güneş kremi.
Ateşli bir hastalığa karşı parasetamol içeren bir ateş düşürücü şurup ve fitil.
Böcek sinek sokmalarına karşı sinek kovucu solüsyon, antihistaminik.
Mide–bağırsak enfeksiyonlarına karşı kusma giderici bir fitil.
İshal durumunda koruyucu prebiyotik içeren bir toz veya damla.
Bazı travmalarda bölgenin üzerine konulması için buz paketi.
Açık ve kanamalı yaralarda doktora gidene kadar kullanılabilecek steril gazlı bez.