KORONAVİRÜS VÜCUTTA NORMAL PIHTILAŞMA SÜRECİNİ BOZUYOR

Koronavirüsler, 2019 yılının Mart ayında Çin’de ortaya çıkan beta-coronavirüs Covid-19 olarak adlandırılmaktadır. Dünya genelinde binlerce insanın ölümüne neden olan virüsün ölüm hızı %2 olarak seyretmektedir. Covid-19 enfeksiyonunun özellikle yaşlı bireylerde ve kronik hastalığı olanlarda daha ağır seyrettiği bilinmektedir. İnsanlarda ağır solunum yolu enfeksiyonuna, solunum yetmezliğine, septik şok ve çoklu organ yetmezliklerine neden olabilmektedir. Bu virüsle enfekte olan bireylerin çoğu hastalığı hafif veya komplikasyonsuz geçirirken, yaklaşık %14'ü hastaneye yatış ve oksijen desteği, %5'i yoğun bakım ünitesinde kritik bakım ihtiyacı duymaktadır.

Kalp ve Damar Cerrahı Uzmanı Op.Dr.Hakkı Kürşat Çetin, Covid-19'un kalp ve damar hastalıkları üzerine etkilerinden bahsetti. Çetin: ''Özellikle çok karşılaştığımız varis ve lenfödem hastalarının damarlarında pıhtıya yol açıp DVT (Derin Ven Trombozu) ve bunun sonucunda da akciğer damarlarında pıhtı oluşturma riski olduğunu söyleyebiliriz'' dedi.

 Op.Dr.Hakkı Kürşat Çetin

Pıhtı oluşumunun nedeni nedir?

En önemli sebebi Corona virüsünün vücutta normal pıhtılaşma sürecini bozm ası ve damar içi anormal pıhtılaşma riskini artırmasıdır.

Neden pıhtılaşma sürecini bozuyor?

Birinci sebep olarak Covid-19 hastalığına yakalanan kişilerde genellikle kalp veya akciğer

hastalığı gibi altta yatan başka sebepler bulunuyor ki bu hastalıkların kendisi zaten başlı

başına daha yüksek pıhtılaşma oranlarıyla bağlantılı. İkinci sebep, yoğun bakımda kalmak. Kişi çok uzun süre hareketsiz kalması covid-19 olmayan hastalarımızda dahi pıhtılaşma riskini arttırırken Covid-19 hastalarında sistemde bozulmalar ile pıhtılaşma ihtimali hareketsiz hastalarda kat ve kat daha da artıyor. Covid-19 hastalarında tanı konulmasıyla başlayan uzun süreli yatak istirahati nedeniyle gelişebilen hareketsizlik hem varisli hastalarda hem de lenfödemli hastalarda yani bacaklarında yaygın ödemi olan hastalarda, damar içi pıhtıların oluşmasına yol açmaktadır. Üçüncü bir sebep olarak da Covid-19 hastalığının ''sitokin fırtınası'' adı verilen anormal bağışıklık reaksiyonu ile ilişkili olması durumu. Virüsün vücuda girmesiyle başlayan sitokin fırtınası yanıtı ile hem atar damar hem de toplar damarlar üzerinde harabiyet, pıhtılaşma sonuçları, pulmoner embolıye (akciğer pıhtısı) kadar giden süreç birbirini takip ediyor. Ayrıca virüsün doğrudan pıhtılaşmaya neden olan bir şey olabileceği de belirtilerek buna diğer viral hastalıklardaki emsalleri örnek gösteriliyor. Bir dikkat çeken sebep ise virüs sonucu vücutta artan CRP'de (C-reaktif protein) damar içi pıhtıları artırmaktadır.

Pıhtılaşmanın arttığını ne gösteriyor?

Corona virüsü vücuda girince takiplerimizde kullandığımız D-dimer seviyelerinde artış bize

pıhtılaşma eğilimin arttığını gösteren önemli parametrelerin başında gelmektedir.

Pıhtılaşmanın arttığı covid-19 hastalarında ne yapıyoruz?

Hastalarımızın takibinde kan sulandırıcı ilaçlarımızı eklemek ve gelişecek semptomatik

durumlara göre mekanik ve medikal tedaviler uyguluyoruz. Yeni bir süreçte olduğumuz

Covid-19 hastaları için de ilerde faydalanacağımız uluslararası çalışmalarımız devam

etmektedir.

Peki hep damarlar üzerine olan etkisinden bahsettiğimiz bu hastalarda kalp üzerine

olan etkilerine de kısaca değinecek olursak neler söyleyebilirsiniz?

Evet kalp üzerinde koroner arterlerde tıkanıklık ile kalp krizi geçirme riski artan hastalarımızda aynı zamanda kalp kasının iltihaplanması, vaskülit tablosu artışa bağlı

şikayetler de gündemde olacaktır. Covid-19 olan hastaların birçoğunda kalp kası harabiyetini gösteren TROPONİN enzimi yükselme eğilimi göstermektedir. Sonuç olarak Covid-19 hastalarında artan kalp ve damar hastalıkları ile ilgili olan çalışmalarımız devam etmekte. Bu süreç noktalandıktan sonra da Covid-19 lanetiyle karşılaşmış kişilerin kalp ve damar hastalıkları acısından daha dikkatli olmaları ve muayenelerini aksatmamalarını rica ederim.